Политологические и аналитические статьи
По годам
Центральное командование США получило решение Объединенного комитета начальников штабов о разработке предварительных организационных мероприятий по созданию в Ливане военно-воздушной базы с портовой морской инфраструктурой. Данная база должна быть размещена на морском побережье Ливана на полпути между городами Джбель и Триполи на выступе суши (в районе цементных заводов).
ԱՄՆ-ի կենտրոնական հրամանատարությունն արդեն ստացել է Շտաբների պետերի միացյալ կոմիտեիորոշումը` նախնական կազմակերպչական միջոցառումների մշակման մասին, որը ենթադրում էԼիբանանում ռազմաօդային բազայի ստեղծում` ծովային ենթակառուցվածքի ներառումով։ ԱՄՆ-ի այդռազմաօդային բազան ենթադրվում է տեղակայել Լիբանանի ծովափնյա հատվածում, Ջաբել և Տրիպոլիքաղաքների միջև ընկած հատվածում։
Как сообщали СМИ, парламент Казахстана ратифицировал два меморандума между Астаной и Вашингтоном о поддержке американской операции «Несокрушимая свобода» в Афганистане. Предусматривается использование аэропорта Алма-Аты в качестве запасного в выполнении задач по Афганистану. Таким образом, США, не отчаявшись в результате закрытия авиабазы в Ханабаде (Узбекистан), создали в Центральной Азии достаточно разветвленную сеть, включая аэродромы в Манасе (Кыргызстан), в Душанбе и в Термезе (Узбекистан).
Российское руководство столкнулось с неожиданным препятствием по поводу своего «карабахского проекта» и решило сделать паузу в стремлении уничтожить Карабах как армянскую этническую территорию. «Керосинщики» и «газовщики», которые управляют Россией, поняли, что штурмом эту задачу они не решат. При этом, руководители Армении оказались в более неприятном и нелепом положении, чем их московские партнеры. Эта ситуация выявила, что армянское руководство не вполне владеет ситуацией. Поэтому задачей номер один стало доказать всем и самим себе, что ситуацией владеют.
Ռուսաստանյան ղեկավարությունն իր «ղարաբաղյան նախագծի» կապակցությամբ բախվեցանսպասելի խոչընդոտի եւ որոշեց Ղարաբաղը որպես էթնիկ հայկական տարածք ոչնչացնելու իրձգտմանը դադար տալ: «Կերոսինշչիկներն» ու «գազավիկները», ովքեր կառավարում են Ռուսաստանը, հասկացան, որ այդ խնդիրը գրոհով չեն լուծի: Դրա հետ մեկտեղ Հայաստանի ղեկավարներըհայտնվեցին ավելի տհաճ ու անհեթեթ իրավիճակում, քան իրենց մոսկովյան գործընկերները: Այսիրավիճակը բացահայտեց, որ հայկական ղեկավարությունը լիովին չի տիրապետում իրավիճակին: Այդպատճառով էլ թիվ մեկ խնդիր դարձավ բոլորին եւ իրենք իրենց ապացուցելը, որ տիրապետում ենիրավիճակին. ընդունեցին անհասկանալի օրենք հեշտացված կարգով հանրաքվե անցկացնելու մասին:
И все-таки, это произошло. Как прогнозировали немногие аналитики, известные в аналитическом сообществе США как «официальные» вашингтонские сплетники, после президентских выборов в России должна состояться встреча президентов США и России, причем, по поводу проблемы ПРО в Европе.
В ноябре – декабре 2008 года в Центральной Азии произошли события, которые никак не гармонируют с, казалось бы, утвердившейся тенденцией доминирования России в этом регионе. Казахстан проявил «характер» и заявил о готовности сотрудничать с Западном и с Востоком в сфере энергетики и в экономике, в целом. Туркменистан в еще большей мере пытается диверсифицировать внешние экономические отношения. Но наибольшие сюрпризы преподнес Узбекистан, заявивший о выходе из ОДКБ и практически подорвавший планы приема в Евроазиатский таможенный союз. Становится понятным, что регион все еще далек от достижения политической сбалансированности, и возможны неожиданные решения и повороты в политике.
2008-ի նոյեմբեր-դեկտեմբերին Կենտրոնական Ասիայում տեղի ունեցան իրադարձություններ, որոնք ոչմի կերպ չեն ներդաշնակվում կարծես հաստատված այն միտման հետ, որ Ռուսաստանը գերիշխողդիրքեր ունի այդ տարածաշրջանում։ Ղազախստանը «բնավորություն» է դրսևորում` հայտարարելովէներգետիկայի ոլորտում և առհասարակ տնտեսության մեջ ինչպես Արևմուտքի, այնպես էլ Արևելքի հետհամագործակցելու իր պատրաստակամությունը։ Թուրքմենստանն ավելիին է ձգտում` փորձելովդիվերսիֆիկացնել իր արտաքին տնտեսական հարաբերությունները։ Սակայն ամենամեծ անակնկալըմատուցեց ՈՒզբեկստանը, փաստացի հայտարարելով ՀԱՊԿ-ից դուրս գալու մասին և գործնականումտապալելով Եվրասիական մաքսային միության ստեղծումը։ Այսքանով պարզ է դառնում, որտարածաշրջանը հեռու է քաղաքական հավասարակշռության հասնելու իրավիճակից, և հնարավոր ենանսպասելի որոշումներ ու շրջադարձեր։
Համաշխարհային քաղաքական և տնտեսագիտական գրականության մեջ, հրապարակումներում ևէլեկտրոնային լրատվամիջոցներում դեռևս չի եղել քիչ թե շատ տրամաբանական բացատրություններկայիս համաշխարհային ճգնաժամի վերաբերյալ։ Ո՛չ առաջատար քաղաքական գործիչների, ո՛չ էլնույնիսկ դեռևս ապրող տնտեսագիտության ոլորտի Նոբելյան մրցանակի դափնեկիրների կողմից։Ձգտելով չընդունել համաշխարհային ֆինանսական համակարգի արատավորությունը, որը նաևբացարձակապես համարժեք չէ բարձրակետին հասած տնտեսության «իրական» սեկտորին, ամերիկյան, եվրոպական և ասիական մեկնաբանները փորձում են անդրադառնալ ոչ թե տնտեսական, այլ սոցիոլոգիական և քաղաքական խնդիրներին` ավելի հաճախ օգտագործելով քաղաքակրթականմոտեցումից բխող վատ ձևակերպված տերմինաբանություն։ Սա խոսում է այն մասին, որ վերնախավիմեջ ոչ միայն բացակայում է քաղաքացիական պատասխանատվությունը, այլև շարունակում են գործելներկայիս լիբերալ տնտեսության սկզբունքների վերաբերյալ տաբուները։
ԽՍՀՄ-ի փլուզման հետ մեկտեղ նկատելի դարձավ, որ Հայաստանում ու Վրաստանում հայտնվել են միքանի տասնյակ մարդիկ, ովքեր անչափ մտահոգված էին «ազգային գաղափարի» որոնումներով։ Այդգաղափարի անհրաժեշտության հետ կապված վստահությունը փոխանցվեց նաև նոր սերունդներին, ինչպես այդ երկու, այնպես էլ այլ ժողովուրդների, որոնց մտավորականները չկարողացան հաղթահարելուշացած ռոմանտիզմը և ինտեգրացվել նոր պայմանների դաշտում։
С разрушением СССР было замечено, что в Армении и Грузии появилось несколько десятков человек, чрезвычайно озабоченных поиском «национальной идеи». Уверенность в том, что эту идею необходимо найти, перекинулась и в новые поколения этих двух народов, да еще и многих других народов, чья интеллигенция не сумела преодолеть запоздалого романтизма и интегрироваться в новые условия. В Азербайджане эта идея была присуща двум или трем интеллигентам, безнадежно русифицированным и индифферентным подлинным идеалам своего этноса. Еще задолго до раскручивания нефтяных проектов азербайджанское общество и элита вполне осознанно...
В конце 19 века, убедившись в тщетности славянофильства как геополитической доктрины, представители российской анти-западнической аристократии попытались создать доктрину евразийства – как альтернативу мощной тенденции разночинной русской интеллигенции поиска путей в идеях Западного мира. Евразийскую идею разработали блестящие умы, причем, на основе разработок еще более выдающихся русских мыслителей. Однако, евразийская идея вовсе не является аналогией некой российской державы и тем более – заменяющей российское государство.
19-րդ դարի վերջին, համոզվելով սլավոնաֆիլության` իբրև աշխարհաքաղաքական դոկտրինիապարդյուն լինելու մեջ, ռուսական հակաարևմտյան արիստոկրատիայի ներկայացուցիչները փորձեցինստեղծել եվրասիականության դոկտրինը։ Այն պիտի այլընտրանք հանդիսանար ռուսական բազմաշերտմտավորականության արևմտյան գաղափարների մեջ երկրի համար ապագայի ճանապարհ տեսնելուորոնումներին։ Եվրասիականության գաղափարը մշակեցին փայլուն ուղեղներ` հենվելով ավելի մեծ ռուսմտածողների աշխատությունների վրա։
В мировой политической и экономической литературе, в периодике и в электронных средствах массовой информации все еще не было сколько-нибудь вразумительных объяснений нынешнего мирового кризиса ни со стороны ведущих политиков, ни даже ныне живущих нобелевских лауреатов по экономике. Стараясь не признать порочность мировой финансовой системы совершенно не адекватной достигнувшего высочайшего уровня «реального» сектора экономики, комментаторы в США, Европе и в Азии пытаются апеллировать вовсе не к экономике, а к социологическим и политическим проблемам, все более употребляя терминологию из плохо сформулированного цивилизационного подхода. Это говорит не только об отсутствии гражданской ответственности истеблишмента, но и о продолжающемся табу на нынешние принципы либеральной экономики.
В последние годы наблюдается усиление если не солидарности, то взаимопонимания США и Европейского Союза (прежде всего, речь идет об истеблишменте по обе стороны Атлантики) относительно дальнейшей роли и месте Турции в Западном сообществе, в НАТО и ЕС. Давно замечено, что США, практически, перестали настаивать или, в целом, заметно снизили давление на европейцев по поводу вступления Турции в ЕС. США, так или иначе, пришли к выводу, что дальнейшее настаивание не имеет смысла, так как нет никаких надежд на достижение этой цели, но, при этом, усиливаются спорные моменты в американо-европейских отношениях, не принося ничего позитивного. Кроме того, если ранее США надеялись создать в ЕС мощную «пятую колону» в лице Турции, а также, в какой-то мере, дезорганизовать Европу, то теперь нет никаких надежд, что Турция не откажет Европе в полной солидарности и станет инструментом в политике США.
Недавно в СМИ были опубликованы слова видного ереванского политического технолога Давида Шахназаряна, которые вроде бы представляли позицию группировки Л.Тер-Петросяна в отношении принципов соотношения решений Еревана и Степанакерта. «Начиная с 90-х годов, этот подход является нашей позицией. Вопрос Карабаха – вопрос самоопределения, и Армения примет любое решение, на которое согласятся Карабах и Азербайджан», – сказал он. По словам Шахназаряна, еще в начале 90-х было объявлено, что Армения выступает гарантом безопасности Арцаха. «Если сегодня власти Армении не смогут реализовать эту миссию, Конгресс, оппозиция, Левон Тер-Петросян сделают все, чтобы стать гарантом безопасности Арцаха, однако вопрос Арцаха – это вопрос самоопределения арцахцев, и вынести решение должны они», – добавил Шахназарян («Де-Факто»).
2007-ի ԼՂՀ-ի նախագահական ընտրությունների ընտրարշավում, բնականաբար, քննարկման առարկադարձավ Ներքին Ղարաբաղի հարցը։ Այսինքն, այն տարածքի, որն անգիտության պատճառով կոչվում էազատագրված։ Այս թեման, որ բավականին լայն քննարկման արժանացավ, ինչպես գործող նախագահԱ. Ղուկասյանի, այնպես էլ նախագահի պաշտոնում իշխանության թևից հավակնորդ Բ. Սահակյանիկողմից գնահատվեց իբրև սադրանք և իրենց վրա հարձակում գործելու միջոց։ Իշխանության կողմիցառաջ քաշվեց հարցադրում, թե ինչու է հատկապես ընտրությունների ընթացքում բարձրացվում այդհարցը, սակայն առաջ չքաշվեց հակադարձ հարցադրումը, թե ե՞րբ պետք է քննարկվի այդճակատագրական խնդիրը, եթե ոչ նախընտրական ժամանակահատվածում։
Во время предвыборной президентской кампании в Нагорно-Карабахской республике в 2007 году, вполне естественно и, главное, органично, обсуждался вопрос о Низинном Карабахе, то есть территориях, которые по недомыслию называются освобожденными. Данная тема, которая получила довольное широкое обсуждение, была расценена тогда как действующим президентом А.Гукасяном, так и провластным претендентом на пост президента Б.Саакяном как провокация и способ осуществления нападок на них. Со стороны власти возникали вопросы, а почему, собственно, этот вопрос поднимается сейчас, то есть, во время выборов, и не возникало контр-вопроса – а когда же обсуждать этот судьбоностный вопрос, если не во время предвыборной кампании?
Սպիտակ տանը նոր տիրոջ հայտնվելու իրենց սպասումներում քաղաքական գործիչներն ուքաղաքագետները կարծես հանգել են մեկ միասնական դիրքորոշման, որ ստեղծված իրավիճակումբարեկիրթ պահվածքի լավագույն ձևը կլինի ձեռնպահ մնալ որևէ սկզբունքային վերլուծությունից ԱՄՆ-ինորընտիր նախագահ Բարաք Օբամայի հնարավոր քաղաքականության վերաբերյալ։ Միաժամանակ Բ. Օբամային ընկալում են իբրև Ջորջ Բուշի հակատիպ։ Այսինքն՝ իբրև լիբերալ, հնարավոր է նույնիսկ ձախ-լիբերալ հայացքների քաղաքական գործիչ, ով աջ և պահպանողական համարում ունեցող Բուշիհակակշիռն է։ Այսինքն, իբր գործող նախագահի կոշտ և կացնային քաղաքականության փոխարենասպարեզ է գալիս բարի ու մեղմ նախագահ։
Позиция Ирана, как и других держав в отношении карабахской проблемы, в 90-тых годах была не совсем позитивной. Иран с большой заинтересованностью относился к самому факту создания армянского государственного образования в карабахской провинции. Иран оказывал некоторую поддержку НКР, пытался выяснить свою роль в существовании второй армянской республики в будущем. Довольно часто иранцы сталкивались с весьма некорректным отношением к ним со стороны властей НКР, но старались смотреть на это сквозь пальцы, так как Иран был крайне заинтересован в существовании серьезного и постоянного барьера между Турцией и Азербайджаном, а также, между Азербайджаном и иранскими северо-западными провинциями. Это давно стало аксиомой, но, тем не менее, Иран рассматривал НКР как временное явление, которое может быть использовано им в тактических целях, в решении вопросов предпочтительных позиций в диалоге с Турцией и Азербайджаном.